Dziwaczek jalapa - uprawa, nasiona, rozmnażanie

Dziwaczek jalapaDziwaczek jalapa to nadal stosunkowo mało znana, choć bardzo dobrze rosnąca w naszym klimacie roślina. To idealny wybór na częściowo zacieniony balkon lub taras. Pochodzący z Meksyku dziwaczek dobrze rośnie również w ogrodzie i stanowi jego bardzo oryginalną ozdobę. W naszym kraju uprawiany jest jako roślina jednoroczna, ponieważ nie jest odporny na mróz. Jednak przy łagodnych zimach, z jakimi mamy do czynienia w ostatnich latach, w wielu ogrodach bez problemu zimuje również w Polsce.

Dziwaczek to roślina wyjątkowa z kilku różnych powodów:

  1. Ze względu na wielobarwność kwiatów, które na jednej roślinie mogą mieć kilka różnych kolorów, a nawet pojedyncze kwiaty potrafią zmienić swój kolor w czasie rozwoju;
  2. Kwiaty dziwaczka, które są zapylane przez nocne motyle;
  3. Kwiaty mają piękny intensywny zapach roznoszący się wieczorem wokół rośliny, dlatego gatunek jest szczególnie atrakcyjny dla wszystkich, którzy chcą mieć pachnące kwiaty na balkonie.

Przyjrzyjmy się bliżej wymaganiom oraz sposobowi uprawy dziwaczka jalapa.

Dziwaczek jalapa - charakterystyka

Mirabilis jalapa, czyli dziwaczek jalapa, zwany także dziwaczkiem peruwiańskim - wywodzi się z Meksyku, gdzie jest rośliną wieloletnią. Jest to okazała roślina o szerokim krzewiastym pokroju osiągająca nawet 80 centymetrów wysokości. Jej pędy są mocno rozgałęzione, a liście szerokolancetowate w kolorze jasnozielonym.

Dziwaczek ma pięciopłatkowe kwiaty zebrane w baldachogrona, które rozkwitają w lipcu i cieszą oko nawet do października. Choć są niewielkie, to mocno rzucają się w oczy, ponieważ są bardzo liczne i mają wyraziste piękne kolory, które sprawiają, że są one widoczne nawet po zmroku. Barwy kwiatów, jakie możemy spotkać u dziwaczka to:

  • fioletowe,
  • różowe,
  • czerwone,
  • żółte,
  • białe,
  • a także wyraźnie dwukolorowe oraz pstrokate.

Kwiaty dziwaczka jalapa są bardzo specyficzne również pod względem pory kwitnienia. Otwierają się one po południu, zwykle około godziny 16, stąd ich potoczna brytyjska nazwa the four o’clock flower. Wydzielają one silny słodki zapach, który jest wyraźnie wyczuwalny wieczorem i w nocy. Zwabiają w ten sposób zapylające je nocne motyle, czyli ćmy. Jeśli chodzi natomiast o owoc dziwaczka - jest to charakterystyczny czarny orzeszek otoczony okrywą kwiatową.

Uprawa dziwaczka jalapa

Dziwaczek jalapa nie lubi silnego bezpośredniego słońca. Jest rośliną odpowiednią na stanowiska półcieniste, ale dobrze radzi sobie również w głębszym cieniu. Najlepiej rośnie w zacisznym i spokojnym miejscu balkonu, tarasu, lub ogrodu, gdzie nie jest narażony na silne wiatry. Dziwaczek najobficiej kwitnie w glebach żyznych, próchnicznych, o umiarkowanej wilgotności i odczynie obojętnym.

Zasady uprawy dziwaczka jalapa

1. Wysiew nasion
Nasiona tej rośliny wysiewamy wczesną wiosną (marzec) w szklarni, inspekcie lub na domowym parapecie. Na miejsce docelowe w ogrodzie lub na tarasie wysadzamy dziwaczka, kiedy minie już ryzyko wiosennych przymrozków, czyli w drugiej połowie maja. Sadząc dziwaczki, pamiętajmy, że są to rośliny o pokroju krzewiastym, mocno rozrastające się wszerz, które najlepiej sadzić pojedynczo w dużych pojemnikach, ewentualnie po dwie w dużych i szerokich skrzynkach. W ogrodzie zachowajmy 40-50 centymetrów odstępu pomiędzy jedną a drugą rośliną.

2. Podlewanie
Dziwaczek nie lubi przesuszenia. Przy bardzo wysokie temperaturze łatwo więdnie. Dbajmy więc o to, by jego podłoże było stale wilgotne, ale niezalane wodą. Jeśli uprawiamy roślinę w pojemnikach, to konieczne jest jej codzienne podlewanie, zwłaszcza w lecie.

3. Ściółkowanie
Młode rośliny są bardzo wrażliwe na zachwaszczenie i mogą zostać łatwo zagłuszone przez ekspansywne gatunki pospolitych chwastów jak na przykład komosa. Dlatego pamiętajmy o regularnym odchwaszczaniu naszego ogródka. Doskonałym pomysłem jest również ściółkowanie podłoża wokół dziwaczków, co znacznie ograniczy wyrastanie chwastów. Możemy zastosować korę, ale w praktyce bardzo ciekawe efekty dekoracyjne daje zastosowanie różnego rodzaju większych i mniejszych żwirków, które dostępne są w wielu kolorach - od białego, poprzez beżowy, brązowy, czerwonawy, ceglasty, aż po czarny. Z pewnością każdy znajdzie coś idealnie pasującego do swojego ogrodu.

4. Nawożenie
Dziwaczek ładnie się rozrośnie i będzie długi oraz będzie obficie kwitnąć, jeśli już od późnej wiosny zaczniemy zasilać go co 2 tygodnie nawozem wieloskładnikowym dla roślin kwitnących. Dziwaczek bardzo lubi również nawozy organiczne. Z tego powodu, jeżeli mamy taką możliwość to warto, przed wysadzeniem roślin wiosną na miejsce docelowe, zmieszać podłoże z odrobiną obornika lub kompostu.

5. Rozmnażanie
Roślinę rozmnażamy z nasion. W naszym klimacie zawiązują się one i dojrzewają bardzo ładnie. Są stosunkowo duże i łatwo je zebrać. Warto to zrobić, aby mieć materiał siewny na przyszły rok.

6. Ochrona przed szkodnikami i chorobami
Dziwaczek jalapa to roślina bardzo odporna na wszelkie choroby i szkodniki. Rzadko zdarza się, że choruje. Jeśli cokolwiek dolega roślinom, to jest to najczęściej choroba grzybowa wynikająca ze zbyt obfitego podlewania. Uważajmy więc, aby nie zalewać dziwaczka. Podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale nie bardzo mokre.

7. Zimowanie
Dziwaczek nie jest odporny na mróz. Powinien być odpowiednio zabezpieczony, gdy zimuje w ogrodach, ale jeśli chcemy mieć pewność, że nasza roślina nie zmarznie, to możemy przechować ją w innym miejscu. W tym celu jesienią wykopujemy ją z ziemi i umieszczamy w pojemniku z suchym piaskiem w chłodnym pomieszczeniu. Wiosną, gdy minie ryzyko przymrozków, możemy ją ponownie wysadzić do ziemi.

Ze względu na ich piękny intensywny zapach dziwaczki jalapa warto ustawiać na balkonach i tarasach pod oknami. W ogrodach będą wyglądać pięknie na cienistych rabatach, pod drzewami, czy w pobliżu żywopłotu w cieniu krzewów. Są również niezastąpionym elementem dekoracyjnym przy różnego rodzaju miejscach odpoczynku takich jak ławeczki, czy inne meble ogrodowe. Wieczorem można spokojnie usiąść sobie w ogrodzie i zrelaksować się podziwiając piękne barwy kwiatów dziwaczka oraz rozkoszując się ich słodkim zapachem. Zdecydowanie warto wzbogacić nasz taras, balkon, czy ogród o ten gatunek.

Komentarze