Topinambur - właściwości, przepisy, cena, uprawa

TopinamburWygląda jak ziemniak, a tak naprawdę to odmiana słonecznika. Mowa oczywiście o roślinie zwanej topinamburem (karczochem jerozolimskim, słonecznikiem bulwiastym), która błyskawicznie zyskuje na popularności zarówno ze względu na zwój ciekawy smak, jak i liczne, cenne właściwości.

Topinambur to odmiana słonecznika

Niewielu chce wierzyć, że topinambur to tak naprawdę odmiana słonecznika, a nie ziemniaka. Topinambur, czyli słonecznik bulwiasty to roślina z rodziny astrowatych, uprawna. Zwana jest także karczochem jerozolimskim, choć pochodzi z Ameryki Północnej. W naszym kraju ze względu na własności zdrowotne uprawiana była już w XVIII wieku. Obecnie coraz bardziej popularna, z powodzeniem można ją hodować w swoim ogrodzie.

Jadalne są bulwy topinamburu, które wyglądem przypominają ziemniaka, są jednak ciemniejsze, lekko różowe, fioletowe. Miąższ jest biały lub żółty, w smaku słodkawy z lekko orzechową nutą, przypomina karczochy oraz orzechy, zwłaszcza brazylijskie.

Bulwy topinambura

Właściwości zdrowotne topinamburu

Topinambur posiada wiele cennych właściwości zdrowotnych. Jest zalecany w profilaktyce i leczeniu schorzeń układu krążenia. Skutecznie obniża poziom cholesterolu we krwi, reguluje ciśnienie, zapobiega rozwojowi miażdżycy. Obniża również poziom cukru we krwi, jest więc zalecany w przypadku cukrzycy ale powinien być spożywany ostrożnie, aby nie doprowadzić do hipoglikemii, czyli niedocukrzenia. Białka, zawarte w roślinie, zmniejszają ryzyko zachorowania na wiele rodzajów nowotworów, w trym raka sutka. Topinambur wykazuje również lecznicze działanie w kierunku układu pokarmowego: usprawnia trawienie, przyspiesza przemianę materii, oczyszcza organizm. Skutecznie zapobiega także wielu schorzeniom układu trawiennego, w tym chorobom jelita grubego: polipom, wrzodom czy stanom zapalnym. Topinambur powinien być spożywany w profilaktyce zaparć, ułatwia oczyszczanie się organizmu z nadmiaru alkoholu, a zawarty w nim błonnik zapewnia na długo uczucie sytości. To doskonała wiadomości dla tych, którzy dbają o linię. Korzystnie wpływa na układ moczowy, wykazuje działanie moczopędne. Roślina dba również o nasz układ nerwowy: poprawia koncentrację oraz pomaga w walce ze stresem. Ponadto, wykazuje on działanie łagodzące w przebiegu różnorodnych schorzeń skóry, takich jak owrzodzenia, oparzenia, jest stosowany w leczeniu łuszczycy oraz hemoroidów. Doskonale radzi sobie z łagodzeniem zmian w obrębie oka, np. w przypadku zapalenia powieki czy zapalenia spojówek.

Jak uprawiać topinambur?

Topinambur bez większego problemu otrzymamy w wielu sklepach i warzywniakach - cena to około 10-15zł za kilogram. Można go również uprawiać we własnym ogrodzie. Uprawa nie jest trudna ale należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach. Bulwy sadzimy wczesną wiosną (marzec, kwiecień) na głębokości około 15 centymetrów w rozstępach co 30 centymetrów w rzędach w odległości od siebie 1-1,5 metra. Gleba powinna być wilgotna i dobrze przepuszczalna. Miejsce może być nasłonecznione ale topinambur dobrze rośnie również w lekkim cieniu. Gdy roślina będzie miała 20-30 centymetrów usypujemy wokół niej niewielkie kopczyki, co zapewni jej stabilność. Nie powinny być one większe niż połowa wysokości łodygi. Gdy pędy będą rosły, możemy usypywać większe kopce lub ustabilizować łodygi tyczkami. Zbioru dokonujemy jesienią. Zaczynamy od ścięcia łodyg do około 10 centymetrów, a bulwy wykopujemy jak ziemniaki. Bulwy, które pozostawimy wyrosną w kolejnym roku.

Zebrane bulwy można przechowywać w lodówce, pokrojony i obrany topinambur skropmy sokiem z cytryny - nie ściemnieje.

Topinambur w kuchni - możliwości zastosowania

Topinambur jest rośliną zdrową ale i smaczną, co przyczynia się do szerokiego zastosowania go w kuchni. Topinambur można gotować, smażyć, piec, przygotowywać z niego sałatki lub traktować jako danie główne. Doskonale smakuje surowy, jako zdrowa przekąska, np. z różnymi sosami. Dobrze smakuje też na kanapce, np. zastępując rzodkiew. Ciekawym pomysłem jest zrobienie chipsów z bulw oraz serwowanie ich konserwowych, jak ogórki. Smaczny topinambur możemy dodawać również do herbaty: w plasterkach, podobnie jak cytrynę.

Kwiaty i bulwy topinambura

Przepisy na dania z topinamburem

Skoro wiemy już, jak można przyrządzić topinambur, warto poznać kilka przepisów z jego udziałem. Pozwoli nam to na zaproszenie na stałe do swojej kuchni tego zdrowego warzywa i cieszenie się jego smakiem oraz dobroczynnymi właściwościami. Przepisy obejmują receptę na topinambur pieczony, zupę, surówkę oraz zdrowe chipsy.

Topinambur pieczony

Topinambur doskonale smakuje pieczony. Obrany ze skórki topinambur łączymy z świeżym lub suszonym rozmarynem i odrobina oleju. Warzywo pieczemy w piekarniku nagrzanym do 180 stopni przez 15-20 minut. Można go podawać na obiad z mięsem lub z dodatkiem lekkiego sosu, jako przekąskę.

Zupa z topinamburu

Przepis na zupę to doskonały pomysł na jesienny oraz zimowy obiad. Jest gęsta, zdrowa i sycąca. Najpierw w garnku szklimy cebulę, dodajemy do niej pokrojony topinambur. Całość zalewamy bulionem i gotujemy aż warzywo będzie miękkie. Miksujemy zupę na krem, doprawiamy solą i pieprzem.

Surówka z topinamburu

Z tego smacznego warzywa przygotować można zdrową i smaczną surówkę do obiadu. Wystarczy zetrzeć na tarce kilka bulw warzywa, dodać startą marchewkę, doprawić całość sola, pieprzem i odrobiną imbiru. Surówkę można wzbogacić łyżką słodkiej śmietanki.

Chipsy z topinamburu

I na koniec najciekawszy przepis, czyli zdrowe i pyszne chipsy z topinamburu. Można je przygotować z dodatkiem ulubionych ziół lub innych przypraw. Potrzebujemy kilku większych bulw topinamburu, kroimy je na tarce na cienkie plasterki i dodajemy przyprawy: zioła, suszona paprykę lub sól wędzoną. Plasterki pieczemy około 10 minut w piekarniku nagrzanym do 180 stopni aż lekko się zrumienią. Doskonała alternatywa dla niezdrowych chipsów i świetna przekąska do podjadania w pracy.

Komentarze