Clematis (powojnik) - kwiatowe pnącze do ogrodu

Clematis - powojnikClematis (powojnik) jest bardzo dekoracyjnym i obficie kwitnącym pnączem, które możemy uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie. Rośliny dostępne są w ogromnej ilości odmian różniących się wielkością, wyglądem oraz kolorem kwiatów. Clematisy to byliny, które świetnie radzą sobie w naszych warunkach klimatycznych. Do wyboru mamy różne gatunki. Najpopularniejsze to powojnik wielkokwiatowy cieszący się największą popularnością ze względu na swoje okazałe kwiaty, ale piękne są także alpejski, tangucki oraz pnący. Poznaj zasady uprawy i odmiany powojników.

Powojniki w aranżacji ogrodu lub balkonu

Clematis będzie pasował do każdej aranżacji ogrodowej oraz balkonowej. Jest to roślina bardzo uniwersalna, która komponuje się pięknie z wieloma innymi kwitnącymi bylinami oraz letnimi roślinami jednorocznymi. Ze względu na dużą liczbę dostępnych odmian z pewnością znajdziemy roślinę idealnie pasującą do naszego ogrodu czy na balkon. Będą one się pięknie prezentować w ogrodach:

  • wiejskich,
  • romantycznych,
  • japońskich,
  • orientalnych,
  • klasycznych,
  • nowoczesnych.

Odmiana powojnika o pięknych kwiatach

Odmiana clematisu o pięknych kwiatach

Możemy je posadzić przy:

  • ogrodzeniu,
  • płocie, pergoli,
  • altanie,
  • podporze przy ścianie lub postawić w donicy przy balustradzie balkonowej albo tarasowej.

Clematis - najpiękniejsze gatunki i odmiany

Powojnik (clematis) to wieloletnie pięknie kwitnące pnącze, które możemy uprawiać w ogrodzie, na balkonie, a nawet w mieszkaniu. Te niezwykłej urody rośliny należą do rodziny jaskrowatych Ranunculaceae i naturalnie występują w strefie klimatu umiarkowanego i ciepłego.

Te wspinające się lub płożące pnącza mają drewniejące bądź zielne łodygi i w zależności od gatunku mogą osiągać od kilku do nawet 20 metrów długości.

Ich liście złożone są najczęściej z trzech zielonych listków. Kwiaty powojników wyrastają pojedynczo w kątach liści lub są zebrane w wierzchotkowe albo pęczkowe kwiatostany.

Kwiaty clematisów

Clematis - kwiaty

Wielkość kwiatów oraz wygląd i kolor płatków zależą od gatunku i odmiany powojnika. Kwiaty mogą mieć średnicę od kilku do nawet ponad 15 cm.

Powojniki wielokwiatowe

Zdecydowanie największą popularnością cieszą się powojniki wielkokwiatowe, których kwiaty mają nawet po 15 cm średnicy. Ich ogromną zaletą jest również to, że często kwitną dwukrotnie - najpierw w maju lub czerwcu, a następnie późnym latem lub wczesną jesienią. Do najpiękniejszych odmian tego gatunku należą:

  • Błękitny Anioł o urzekających błękitnych kwiatach,
  • Emilia Plater o pięknych bladoniebieskich kwiatach,
  • Jan Paweł II o białych kwiatach z jasnoróżową pręgą pośrodku płatków,
  • Kardynał Wyszyński w kolorze amarantowym,
  • Monte Casino o ciemnopurpurowych kwiatach z żółtymi pręcikami.

Clematis pnący

Bardzo ciekawym gatunkiem jest także powojnik pnący, którego pędy dorastają do długości 10 metrów. Jego kwiaty są znacznie mniejsze niż wielkokwiatowego, ale za to bardzo liczne. Ten gatunek występuje na terenie Polski w stanie dzikim. Kwitnie on w terminie od lipca nawet do października, a jego kwiaty są pachnące. Mają one kolor kremowobiały lub zielonkawy. Godną polecenia odmianą tego gatunku jest Summer Snow o pięknych śnieżnobiałych kwiatach.

Clematis alpejski

Kolejnym bardzo ciekawym gatunkiem jest powojnik alpejski, który jest bardzo wytrzymały na niesprzyjające warunki atmosferyczne i wykazuje się wysoką mrozoodpornością. Jego kwiaty są wyjątkowo piękne - mają dzwonkowaty kształt i zwisają z długich szypułek. Do wyboru mamy sporo odmian różniących się kolorem kwiatów. Najpiękniejsze odmiany to:

  • Albina Plena w kolorze białym,
  • Balllet Skirt o różowych kwiatach,
  • Cecile kwitnąca na niebiesko,
  • Lemon Dream o cytrynowych kwiatach,
  • Purple Dream, której kwiaty mają kolor purpurowy.

Powojnik tangucki

Nieco rzadziej wybieranym gatunkiem jest powojnik tangucki. Ma on urokliwe żółte zwisające na długich łodyżkach kwiaty. Ozdobne są nie tylko kwiaty tego gatunku, ale również jego puszyste rzucające się w oczy owoce.

Clematis - uprawa i pielęgnacja w ogrodzie i na balkonie

Choć clematisy często uznawane są za rośliny kapryśne, to jednak ich uprawa i pielęgnacja wcale nie jest trudna. Jeśli zapewnimy roślinie dobre stanowisko i będziemy regularnie ją podlewać i nawozić, wówczas z pewnością odwdzięczy nam się pięknym obfitym kwitnieniem. Warto poznać kilka zasad uprawy i pielęgnacji tych pięknych pnączy.

Liście powojnika

Liście powojnika

1. Stanowisko dla clematisów
Najlepiej rosną na stanowisku umiarkowanie słonecznym. Oznacza to, że nie lubią ani zbytniego zacienienia, ani silnego bezpośredniego promieniowania słonecznego. Najkorzystniejsze będą więc dla nich stanowiska o wystawie wschodniej oraz zachodniej. Rośliny powinny sobie również poradzić na stanowisku północnym, choć mogą tutaj słabiej kwitnąć. Odradza się natomiast ich sadzenie na bardzo gorących i słonecznych wystawach południowych. Należy również pamiętać, że tytułowa roślina to roślina pnąca, dlatego trzeba jej zapewnić odpowiednie podparcie. Najlepiej posadzić ją przy ogrodzeniu. Świetnym pomysłem jest także posadzenie pod drzewem. Roślina dobrze znosi zacienienie i będzie mogła wspinać się po pniu. Na balkonie ustawmy donicę przy balustradzie lub przy ścianie ze specjalną kratownicą.

2. Podłoże dla powojników
Preferują one lekkie, przepuszczalne, żyzne podłoże o umiarkowanej wilgotności. Pamiętajmy, aby nigdy nie sadzić tego pnącza w miejscach z zastojami wodnymi, ponieważ źle znosi nadmiar wilgoci w glebie. W przypadku uprawy doniczkowej należy pamiętać o wsypaniu na dno doniczki, w której rośnie roślina 2-3 cm warstwy drenażu w postaci keramzytu, pumeksu ogrodniczego lub żwirku, co umożliwi prawidłowy odpływ nadmiaru wody z doniczki. Trzeba też zapewnić roślinie odpowiednią donicę. Tytułowe rośliny głęboko się korzenią, w związku czym potrzebują doniczki o wysokości minimum 40 cm.

3. Clematis - podlewanie i nawożenie
To roślina, która nie lubi zarówno nadmiaru wody, jak i suszy. Przy zbyt obfitym podlewaniu może gnić i zapadać na choroby grzybowe, a w bardzo lekkim szybko przesychającym podłożu (przy zbyt słabym) podlewaniu będzie więdnąć i szybko tracić kwiaty. Optymalne jest podlewanie często, ale niewielką ilością wody. Pamiętajmy, że w uprawie pojemnikowej podłoże przesycha znacznie szybciej, dlatego w czasie letnich upałów konieczne będzie codzienne podlewanie roślin. Tytułowa roślina to gatunek obficie kwitnący o dużych wymaganiach pokarmowych. Trzeba więc regularnie go nawozić. Przed sadzeniem roślin w ogrodzie zaleca się wymieszanie podłoża z nawozem naturalnym w postaci obornika lub kompostu. Następnie powinniśmy kilka razy w ciągu sezonu zastosować mineralny nawóz wieloskładnikowy dla roślin kwitnących. W uprawie doniczkowej na balkonie również niezbędne jest regularne nawożenie powojników. Możemy raz na 2-3 tygodnie zastosować nawóz do roślin kwitnących lub biohumus.

4. Powojniki - rozmnażanie
Najłatwiej po prostu kupić gotowe sadzonki w szkółce roślin, kwiaciarni czy centrum ogrodniczym. Możemy jednak również spróbować rozmnożyć clematis poprzez wysiew nasion, sadzonki pędowe lub odkłady.

  • Rozmnażanie z nasion jest procesem długotrwałym, ponieważ, aby skiełkować, nasiona powojników muszą przejść 2 - miesięczny okres stratyfikacji. Trzeba je umieścić w wilgotnym podłożu i trzymać w niskiej temperaturze. Możemy po prostu wstawić je do chłodnego pomieszczenia na przykład garażu, wystawić na osłonięty od opadów balkon na przełomie zimy i wiosny lub włożyć do lodówki. Po dwóch miesiącach doniczki z nasionami przenosimy w cieplejsze miejsce. Po następnych kilku tygodniach powinny one skiełkować. Pamiętajmy jednak, że rośliny uzyskane z nasion rzadko odzwierciedlają w pełni cechy roślin matecznych. Jeśli więc chcemy uzyskać dokładnie takie same rośliny, wówczas lepiej zastosować ukorzenianie odkładów lub sadzonkowanie.
  • Powojniki najczęściej rozmnaża się wegetatywnie przez sadzonki półzdrewniałe. Uzyskujemy wtedy rośliny o identycznych cechach jak rośliny mateczne. Sadzonki pozyskuje się w terminie od czerwca do sierpnia. Tniemy je z pędów półzdrewniałych, przycinając je 1 cm powyżej węzła i 3 cm poniżej węzła. Sadzonki umieszczamy w wilgotnym podłożu sporządzonym z mieszaniny piasku i torfu w takich samych proporcjach. Sadzonki umieszczamy w ziemi tak, by węzeł znajdował się tuż nad podłożem. Będą się one ukorzeniać przez 5 - 6 tygodni. Później trzeba odczekać jeszcze następne 4 - 5 tygodni aż rośliny podrosną i będą mieć kilka liści, a następnie można je przesadzić na miejsce stałe.
  • Trzecią metodą rozmnażania clematisów są odkłady. Tym prostym i skutecznym sposobem możemy rozmnażać niemalże wszystkie odmiany clematisów. Wczesną wiosną wybieramy na roślinie ładny zdrowy i długi zeszłoroczny pędy i przyginamy go do podłoża. Mocujemy pęd drucikiem, aby nie odginał się od ziemi. Przysypujemy go też cienką warstwą podłoża. Teraz pozostaje już tylko poczekać, aż pęd ukorzeni się i zaczną wyrastać z niego młode pędy. Wówczas możemy je odciąć od rośliny matecznej i posadzić samodzielnie w nowym miejscu. Ukorzenianie odkładów powojników może potrwać w zależności od odmiany i warunków pogodowych od kilkunastu tygodni do kilku miesięcy.

5. Zimowanie powojników
Większość odmian dobrze zimuje w gruncie w naszym klimacie. Warto jednak okrywać na zimę nasadę młodych roślin. Inaczej wygląda sprawa zimowania clematisów w uprawie doniczkowej. Tutaj ze względu na ograniczoną ilość podłoża są one bardziej narażone na przemarznięcie. Dlatego też na balkon czy taras lepiej wybierać te najbardziej mrozoodporne odmiany. Jeśli nasz balkon jest osłonięty od silnych wiatrów (loggia), wówczas wystarczy na zimę zabezpieczyć donicę z tytułową rośliną styropianem i agrowłókniną. Jeśli jednak nasz balkon lub taras jest wietrzny i chłody, to lepiej zabrać doniczkę z rośliną na przezimowanie do chłodnego pomieszczenia. Może to być na przykład nieogrzewany garaż, piwnica czy pomieszczenie gospodarcze. Wiosną wystawimy okazy ponownie na dwór.

6. Cięcie clematisu
Co do częstotliwości cięcia zdania są podzielone. Jedni ogrodnicy zalecają przycinać rośliny częściej, inni rzadziej. Wiele zależy tutaj od gatunku i odmiany. Najlepiej więc poprosić o radę w tej kwestii specjalistę w szkółce roślin podczas zakupu roślin lub poszukać informacji o sposobie cięcia na opakowaniu wybranego przez nas clematisa. Są jednak dwie wspólne dla wszystkich powojników zasady.

  • Po pierwsze - rośliny te trzeba przyciąć na wysokość maksymalnie 30 cm nad ziemią w pierwszym roku po posadzeniu, aby ładnie się rozkrzewiły.
  • Po drugie - co roku na wiosnę należy wykonać cięcie sanitarne pnączy, polegające na usunięciu wszystkich połamanych, uszkodzonych czy przemarzniętych pędów.

Komentarze