Jodła kaukaska uznawana jest za najpiękniejszy gatunek jodły na świecie. Drzewo to kojarzy się większości z nas ze świętami Bożego Narodzenia, ponieważ jest ona jedną z najczęściej wybieranych choinek. Jej popularność wynika nie tylko z pięknego pokroju drzewka, ale także z tego, iż jej igły utrzymują się na gałązkach bardzo długo również w ogrzewanych pomieszczaniach i nie są kłujące. Ta piękna jodła zyskuje także ostatnio na popularności jako ozdoba ogrodów. Będzie pięknie komponować się z innymi gatunkami iglastymi, ale również z kwitnącymi bylinami i roślinami jednorocznymi. Poznaj tajniki uprawy jodły kaukaskiej w przydomowym ogrodzie.
Jodła kaukaska nie jest trudna w uprawie, choć ma dosyć specyficzne wymagania. Nie potrzebuje ona zbyt wielu zabiegów pielęgnacyjnych, ale trzeba pamiętać o jej regularnym podlewaniu. Ponadto wymaga dosyć żyznego podłoża, lubi wilgotne powietrze i nie jest odporna na silne mrozy, dlatego jest to gatunek szczególnie polecany do uprawy w zachodniej oraz północnej Polsce, a odradzany na terenach, gdzie zimy są szczególnie mroźne, czyli w górach oraz na Polskim biegunie zimna - Suwalszczyźnie. Ten gatunek jodły będzie pasować nie tylko do ogrodu leśnego, ale także do ogrodu w stylu romantycznym, skandynawskim, wiejskim oraz minimalistycznym.
Jak wygląda jodła kaukaska? - charakterystyka
Jodła kaukaska (znana również jako jodła Nordmanna lub jodła normandzka) to bardzo cenny reliktowy gatunek endemiczny Kaukazu. Został odkryty w 1836 roku przez botanika Alexandra Dawidowicza von Nordmann. Naturalnie drzewo to występuje na terenie Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Abchazji oraz w górach kraju Kransodarskiego w Rosji.
Jodła kaukaska jest gatunkiem długowiecznym, który może żyć nawet ponad 700 lat. Jest to wysokie drzewo dorastające maksymalnie do 60-80 metrów. Ma ono bardzo regularną i symetryczną koronę, która u młodych drzew jest stożkowa, a u starszych przybiera formę bardziej kolumnową. Kora drzew początkowo jest gładka i ma barwę szarobrązową, a z wiekiem ciemnieje i staje się spękana. Gałęzie są regularne i gęsto ustawione.
Igły tej jodły są ciemnozielone z dwoma srebrzystymi paskami na spodniej stronie. Mają one do 3,5 cm długości i 2,5 mm szerokości. Są dosyć sztywne w dotyku, a ich wierzchołek jest zaokrąglony, nie są więc kłujące jak u świerków czy sosen. Po roztarciu igły wydają bardzo charakterystyczny żywiczno-owocowy zapach. W warunkach naturalnych igły pozostają na drzewie nawet do 7 lat, a następnie są wymieniane na nowe.
Jodła normandzka kwitnie w maju lub w czerwcu. Kwiaty męskie znajdują się w większości w dolnej części korony. Są czerwonobrązowe, jajowate i mają około 2 cm długości. Z kolei kwiaty żeńskie pojawiają się w okolicach wierzchołka drzewa. Początkowo są one zielonkawe, a następnie przebarwiają się na żółto i czerwono.
Szyszki, jak u wszystkich jodeł, są stojące, a nie zwisające jak na przykład u świerków. Mają one walcowaty kształt, długość do 15 cm i szerokość do 5 cm. Młode szyszki są zielone, a dojrzałe stają się brązowe.
Odmiany jodły kaukaskiej do uprawy ogrodowej
- Aurea o złocistożółtym kolorze igieł, który jest szczególnie intensywny w okresie zimowym. Jest to odmiana o powolnym wzroście i stożkowatym pokroju;
- Barabits Compact - jest to bardzo interesująca odmiana karłowa o ładnym i zwartym pokroju, której uprawą warto się zainteresować, jeśli nasz ogródek jest bardzo mały. Świetnie nadaje się ona także na skalniaki oraz do uprawy w pojemnikach na balkonach i tarasach. Tę odmianę jodły cechuje bardzo powolny wzrost - po 10 latach uprawy osiąga ona zaledwie pół metra wysokości. Jest szczególnie dekoracyjna wiosną ze względu na swoje piękne jasnozielone przyrosty. Wymaga stanowiska słonecznego i - niestety - jest dosyć wrażliwa na niskie temperatury, dlatego jej uprawę poleca się tylko w cieplejszych rejonach kraju;
- Golden Spreader to również pienna karłowa odmiana. Po 10 latach uprawy osiąga ona około 1 metra wysokości. Ma zwarty krzaczasty pokrój i charakterystyczne zagłębienie na szczycie korony. Jej igły są wyjątkowo dekoracyjne - błyszczące, ich wierzch jest złocistożółty, a spód żółto-biały;
- Jadwiga - jest to odmiana hybrydowa, której cechą charakterystyczną jest szybki wzrost oraz bardzo ładnie wybarwione ciemnozielone igły;
- Pendula - piękna kolekcjonerska odmiana o łagodnie zwisających wzdłuż pnia pędach. Dorasta ona do wysokości około 4,5 metra, a jej korona ma kształt stożkowy. Jest to wrażliwa odmiana, która źle znosi zanieczyszczenie powietrza, mrozy oraz silne wiatry, dlatego wymaga osłoniętego i ciepłego stanowiska. Nie jest polecana do uprawy w rejonach przemysłowych;
- Robusta - ciekawa odmiana o szybkim wzroście i smukłej, ale nieregularnej luźnej koronie. Igły tej odmiany są wyjątkowo krótkie, grube i sztywne. Mają one tendencję do wywijania się, przez co ich dolna strona z białymi paskami jest wyraźnie widoczna, co sprawia wrażenie, jakby drzewko było lekko oprószone śniegiem. Robusta należy do odmian bardziej odpornych na niskie temperatury.
Jodła kaukaska - uprawa i pielęgnacja
Jodła kaukaska to gatunek uważany za kapryśny i trudny w uprawie, tymczasem nie jest ona wcale bardzo wymagająca i na dobrym stanowisku bardzo ładnie rośnie. Nie wymaga też wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Sukces w uprawie tego gatunku zapewni nam osłonięte stanowisko i dobre podłoże. Warunki uprawy jodły kaukaskiej przedstawiają się następująco:
1. Stanowisko jodły kaukaskiej
Jodła Nordmanna najładniej rośnie na stanowiskach słonecznych i lekko zacienionych osłoniętych od silnych wiatrów. Gatunek ten lubi wysoką wilgotność powietrza. Pamiętajmy też, że niezbyt dobrze czuje się w rejonach bardzo zanieczyszczonych. Młode drzewka należy chronić przed bardzo silnym, bezpośrednim promieniowaniem słonecznym oraz zabezpieczyć na zimę przed mrozem i silnymi wysuszającymi wiatrami.
2. Podłoże dla jodły kaukaskiej
Jodły dobrze czują się w podłożu próchnicznym, żyznym, świeżym i dosyć wilgotnym o odczynie lekko kwaśnym (pH 5-6). Nie lubią bardzo lekkiej piaszczystej i przesuszonej ziemi.
3. Pielęgnacja jodły kaukaskiej
Pielęgnacja nie jest zbyt skomplikowana - jodły kaukaskiej nie przycinamy - w razie potrzeby wykonuje się jedynie tak zwane cięcie sanitarne polegające na usunięciu chorych czy uszkodzonych mechanicznie gałązek. Jedynym zabiegiem pielęgnacyjnym, które trzeba wykonywać regularnie jest, podlewanie drzewek. Jest to szczególnie ważne w przypadku młodych świeżo posadzonych egzemplarzy. Zwróćmy też uwagę na nawadnianie jodły kaukaskiej w lecie. Podczas bardzo upalnej pogody warto podlewać drzewka codziennie i stosować ich zraszanie lub zamgławianie. Nie dopuszczajmy również do przesuszenia drzewek w okresie jesienno- zimowym. Podlewajmy je jednak tylko w te dni, kiedy nie ma mrozu.
Po sadzonki jodły kaukaskiej najlepiej wybrać się do dobrej szkółki drzew i krzewów. Znajdziemy tam wysokiej jakości zdrowe rośliny i profesjonalne doradztwo. Oczywiście możemy również posadzić w ogrodzie jodłę, którą kupiliśmy w donicy jako świąteczną choinkę. Pamiętajmy jednak, aby nie sadzić jej w zimie, gdy temperatury są niskie, a drzewko rozhartowało się, stojąc przez kilka tygodni w mieszkaniu. Przetrzymajmy jodłę w domu do wiosny, a następnie wystawmy w donicy na balkon, taras lub ogród.
Możemy posadzić ją do gruntu już pod koniec maja, jednak za najlepszy termin do sadzenia jodły kaukaskiej uznawany jest przełom sierpnia i września. Jest to idealny czas, ponieważ młode drzewko zdąży się ładnie przekorzenić przed nadejściem zimy. Pamiętajmy, że młode jodły kaukaskie są szczególnie wrażliwe na mrozy, dlatego przez pierwsze kilka lat po posadzeniu w gruncie, warto zabezpieczyć drzewka na zimę. Skorzystajmy ze ściółkowania korą, a także agrowłókniny.