Truskawki to jedne z najpopularniejszych owoców w Polsce. W sezonie spożywamy ich naprawdę wiele, traktując je jako przekąskę lub jako dodatek do deseru, a nawet jeden ze składników dania obiadowego. Truskawki królują na polskich stołach i w polskich ogrodach. Jeśli ktoś amatorsko decyduje się na uprawę jakichś owoców, najprawdopodobniej są to albo maliny, albo właśnie truskawki.
Charakterystyka i podstawowy podział truskawek
Truskawka jest rośliną stworzoną przez człowieka, nie rośnie dziko w żadnym rejonie. Truskawka powstała w XVII wieku, jako efekt skrzyżowania poziomki chilijskiej oraz poziomki wirginijskiej. Jej krzaczki to byliny osiągające wysokość od 15 do 45 cm. Charakteryzują się trójlistkowymi, ciemnozielonymi liśćmi oraz białymi kwiatami. Owoc truskawki w zależności od odmiany może być purpurowy, czerwonawy lub kremowy.
Podstawowy podział truskawek opiera się na częstotliwości owocowania. Mamy rośliny owocujące jeden raz w roku i powtarzające owocowanie. Odmiany wydające owoce tylko raz do roku zaczynają kwitnąć już wczesną wiosną, a ich owoce pojawiają się na przełomie wiosny i lata - najczęściej w czerwcu. Ich owocowanie trwa około trzech tygodni. Truskawki powtarzające owocowanie kwitną i owocują przez większość okresu wegetatywnego - od wiosny do późnej jesieni. Są to odmiany dające łącznie bardzo duży plon, ale nie powinniśmy liczyć na obfity zbiór w jednym momencie.
Wymagania glebowe truskawek
Dla truskawek powinniśmy wybrać stanowisko bardzo słoneczne o glebie bogatej w próchnicę, a przy tym przepuszczalnej. Jej odczyn powinien być lekko kwaśny - najlepiej by wartość pH wynosiła około 5 - 6. Jeżeli w naszym ogrodzie występuje ziemia silnie kwaśna, powinniśmy ją zwapnować. Co ważne jednak zabieg ten trzeba wykonać rok przed zasadzeniem truskawek. Truskawki nie lubią gleby ciężkiej i podmokłej, która może sprzyjać występowaniu chorób
Sadzenie i nawożenie truskawek
Wybierając teren pod uprawę truskawek, powinniśmy również zwrócić uwagę na rośliny, które zajmowały to miejsce wcześniej oraz które rosną obok. Nie powinniśmy sadzić ich na grządkach, na których uprawialiśmy rośliny podatne na te same grzyby - czyli pomidory, ziemniaki, kapustę. Truskawki nie lubią sąsiedztwa malin, poziomek, ogórków i warzyw kapustnych. Bardzo im odpowiada natomiast towarzystwo czosnku, cebuli, szczypiorku. Sadzenie tych roślin w sąsiedztwie jest korzystne, ponieważ przyczyniają się do ochrony truskawek przed szarą pleśnią, a także innymi chorobami. Wzrost truskawek wspierać będą rosnące obok fasola i groch, ponieważ są to rośliny wzbogacające glebę w azot. Jako towarzystwo truskawek sprawdzi się również sałata, szpinak, rzodkiewka, burak ćwikłowy i marchew.
Truskawki można sadzić w ciągu całego okresu wegetatywnego - od wiosny do jesieni. Wybór dokładnego terminu uzależniony jest od rodzaju sadzonki, na jaki się zdecydujemy. Sadzonki "frigo" pobierane są w okresie zimowym i do sprzedaży trafiają tylko wiosną. Sprzedawane są z gołymi korzeni, dlatego trzeba je niezwłocznie zasadzić. Zaczynają owocować już po kilku tygodniach, jednak niezbyt obficie. Sadzonki zielone nazywane również świeżymi są pobierane z gruntu jesienią. Kupić możemy je jesienią właśnie lub wiosną i wtedy zasadzić. Sadzonki kupowane w doniczkach najlepiej się przyjmują i możemy sadzić je w dowolnym momencie sezonu, choć najlepszym wyborem jest koniec sierpnia (o ile nie ma bardzo dużych upałów), by rośliny zdążyły się dobrze ukorzenić przed nadejściem zimy. Kolejnego roku będą mogły wydać pełny plon.
Truskawki należy sadzić w rzędach oddalonych od siebie o około 50 cm. Poszczególne rośliny powinno dzielić 20 - 30 cm. Dołki powinny być tak przygotowane, by korzenie się w nich nie zwijały i mogły zostać swobodnie rozłożone. Przysypując truskawkę, należy ziemię wokół ucisnąć, zwracając uwagę, by znajdujący się nad korzeniami pąk zwany również serduszkiem, znajdował się nad powierzchnią ziemi. Po zasadzeniu rośliny trzeba podlać.
Truskawki najlepiej owocują w drugim i trzecim roku uprawy, dlatego w jednym miejscu powinny rosnąć maksymalnie cztery lata. Później powinniśmy pomyśleć o nowym miejscu i nowych sadzonkach. Ponownie w tym samym miejscu truskawki mogą pojawić się nie wcześniej niż po upływie czterech lat.
Przed posadzeniem truskawek warto również zadbać o wzbogacenie wybranej grządki składnikami odżywczymi. Można to zrobić, mieszając glebę z kompostem lub przekompostowanym obornikiem. Natomiast absolutnie konieczne jest usunięcie chwastów, które nie tylko będą konkurować z truskawkami o pokarm, ale mogą również przyczynić się do przeniesienia na nie chorób i szkodników. Truskawki, jeśli chodzi o składniki odżywcze, nie są zbyt wymagającymi roślinami. Jeśli przed sadzeniem uzupełniliśmy glebę kompostem, nie będą wymagały już zbyt wiele. W trakcie sezonu możemy dostarczać im potasu, który pozytywnie wpłynie na owocowanie, a jesienią warto pomyśleć o nawozie azotowym, przy czym najpóźniej powinniśmy go zastosować przed nadejściem drugiej połowy sierpnia. Azot podany zbyt późno utrudni przejście w stan spoczynku pozwalający na przezimowanie.
Uprawa i pielęgnacja truskawek
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym w przypadku truskawek jest systematyczne usuwanie chwastów. Przy okazji można spulchnić górną warstwę ziemi, jednak trzeba to robić bardzo delikatnie, ponieważ system korzeniowy truskawek znajduje się płytko i łatwo można go uszkodzić. Dlatego podczas uprawy truskawki dobrze jest zastosować ściółkowanie, które nie tylko ograniczy pojawianie się chwastów, lecz także pomoże w utrzymaniu lekkiej wilgotności. W tym celu można zastosować agrowłókninę lub słomę. Tę pierwszą rozkładamy przed sadzeniem, natomiast słomę poleca się rozłożyć pod koniec kwitnienia. Po zakończeniu owocowania słomę należy usunąć, a w kolejnym roku użyć świeżej, by ograniczyć ryzyko rozprzestrzeniania chorób wywoływanych przez grzyby.
W pielęgnacji truskawek bardzo ważne jest również usuwanie rozłogów. Pędy wypuszczane przez krzaczki truskawek powodują, że roślina nie skupia całej energii na rozwoju owoców, a także jak chwasty są konkurencją dla rośliny macierzystej. Należy usunąć je przy nasadzie liści wiosną, a później w czerwcu i lipcu. Jesienią, około dwóch tygodni po zebraniu ostatnich owoców ścinamy liście na wysokości 5 cm. Nie powinniśmy przeznaczać ich na kompost ze względu na możliwe choroby. Nie należy zwlekać z tym zabiegiem, ponieważ truskawki muszą wytworzyć nowe liście przed nadejściem zimy. Obcięcia liści nie powinniśmy stosować jedynie w przypadku jednorocznych roślin.
Podlewanie truskawek jest konieczne tuż po posadzeniu, ale również w trakcie sezonu, gdy opady są niewielkie. Wyższe zapotrzebowanie na wodę wypada szczególnie w czasie kwitnienia i owocowania. Musimy jednak zwrócić uwagę, by nie dostarczać jej zbyt wiele, ani by nie polewać liści lub owoców, co mogłoby skutkować pleśnią czy innymi chorobami. Szczególnie poleca się podlewanie wczesnym rankiem lub wieczorem.
Wiele odmian truskawek jest mrozoodpornych, lecz i w ich przypadku warto pomyśleć o okryciu ich agrowłókniną, zwłaszcza w bezśnieżne zimy. Trzeba jednak pamiętać, żeby zdjąć ją wiosną odpowiednio wcześnie, by nie doprowadzić do zaparzenia roślin. Odmiany zaczynające kwitnienie wczesną wiosną warto okrywać na noc, by ochronić kwiaty przed przymrozkami.
Rozmnażanie truskawek
Najczęściej rozmnaża się truskawki przy wykorzystaniu pędów wypuszczanych przez rośliny. W pielęgnacji truskawek zaleca się wycinanie tworzących się rozłogów, jednak gdy chcemy rozmnożyć krzaczki, pozostawiamy kilka takich pędów i gdy osiągną 40 cm, w odległości około 20 cm od rośliny macierzystej przysypujemy je centymetrem ziemi. Po upływie czterech lub sześciu tygodni powinny się ukorzenić. Wtedy odcinamy je od rośliny. Warto pamiętać, że najlepsze sadzonki można uzyskać z roślin w pierwszym roku po ich zasadzeniu.
Występują również odmiany niewytwarzające rozłogów. Takie truskawki możemy rozmnożyć przez podział rośliny. We wrześniu należy wyjąć ją z ziemi i podzielić na dwie części. Każda z tak powstałych sadzonek powinna mieć korzenie i choć jeden pąk i od razu trafić w docelowe miejsce.
Komentarze