Glicynia to pnącze ogrodowe, które wiosną wręcz tonie w przepięknych liliowych pachnących kwiatach. Są one zebrane w okazałe grona i są bardzo dekoracyjne. Jest to świetna roślina do obsadzania różnego rodzaju altan, trejaży i pergoli oraz wysokich ogrodzeń. Będzie pięknie się prezentować również przy ścianie budynku. Znana jest także jako wisteria to roślina długowieczna. W dobrych warunkach może ona żyć nawet ponad sto lat. W dodatku uprawa tego pnącza nie jest bardzo trudna, dlatego jest ono bardzo chętnie sadzone w ogrodach. Poznaj warunki uprawy, gatunki i odmiany glicynii.
Wisteria (glicynia) - pięknie kwitnące pnącze ogrodowe
To roślina z rodziny bobowatych Fabaceae. To długowieczne pnącze dorasta aż do 10 - 15 metrów wysokości. Ozdobne są zarówno kwiaty, jak i liście glicynii.
Liście glicynii
Liście roślin mają aż do 35 cm długości i są pierzastozłożone z kilkunastu owalnych listków. Wiosną młode listki są brązowo - zielone, latem liście rośliny są zielone, a jesienią przebarwiają się na żółto.
Pędy wisterii
Pędy glicynii owijają się wokół podpór. Kwiecista jest lewoskrętna, natomiast chińska, amerykańska i kentucka są prawoskrętne. Stare pnącza mają bardzo grube spłaszczone wręcz ściskające podporę pędy.
Wisteria - kwiaty
Kwiaty glicynii zebrane są po 40 - 150 w długie nawet na 100 cm groniaste kwiatostany, przy czym długość gron jest uzależniona od gatunku i odmiany. Budowa kwiatów jest charakterystyczna dla roślin z rodziny Fabaceae. Kwiat składa się z żagielka, łódeczki powstałej ze zrośnięcia dwóch płatków oraz z dwóch wyrostków. Tytułowe rośliny kwitną w maju i w czerwcu. Najczęściej ich kwiaty są liliowo - fioletowe lub niebiesko - fioletowe, choć wśród odmian są też takie kwitnące na biało oraz różowo. Kwiaty wszystkich wisterii pięknie pachną i zwabiają owady pożyteczne. Są one bardzo lubiane przez motyle, warto więc posadzić to pnącze, jeśli chcemy je zwabić do naszego ogrodu.
Wisteria - kwiaty
Glicynia - owoce
Owocem glicynii są dekoracyjne 15 - centymetrowe strąki, które zdobią rośliny przez całą zimę.
Odmiany i gatunki wisterii
Do wyboru mamy kilka gatunków glicynii:
- chińską,
- japońską zwaną kwiecistą,
- amerykańską,
- kentucką.
Wszystkie rośliny są przepiękne, a ich wymagania uprawowe są bardzo podobne. Wisterie sprawdzą się w ogrodach romantycznych, ale także w tych zaprojektowanych w stylu klasycznym, orientalnym czy japońskim.
Zanim wybierzemy tytułową roślinę do naszego ogrodu, zapoznajmy się z krótką charakterystyką poszczególnych gatunków oraz najciekawszych odmian.
1. Glicynia kwiecista, japońska (Wisteria floribunda)
Jest to najczęściej uprawiany gatunek . Roślina wywodzi się z Japonii. Cieszy się on ogromnym zainteresowaniem ze względu na piękne długie kwiatostany osiągające do 100 cm długości. Kwiaty są w nich rozmieszczone dosyć luźno w porównaniu do innych gatunków glicynii.
Pąki kwiatowe zawiązują się jesienią poprzedniego roku. Kwitnienie roślin przypada na maj. Czasami zdarza się, że latem powtarza kwitnienie, dotyczy to jednak przeważnie starszych egzemplarzy.
Wisteria floribunda w ostre zimy może przemarzać, dlatego w chłodniejszych rejonach kraju zaleca się jej porządne zabezpieczenie na zimę.
Najpiękniejsze odmiany glicynii kwiecistej to:
- Blue Dream o pięknych niebieskich subtelnie pachnących kwiatach. Pnącze zaczyna kwitnąć 3-4 lata po posadzeniu;
- Lipstick o jasnoróżowych kwiatach, również zakwitająca 3-4 lata po posadzeniu;
- Ludwik Lawin o niebiesko-fioletowych kwiatach. Także rozpoczyna kwitnienie po 3-4 latach;
- Multijuga - stara japońska odmiana o jasnofioletowych silnie pachnących kwiatach. Zakwita najczęściej już po 3 latach od posadzenia;
- Pink Ice - również stara japońska odmian o różowych pachnących kwiatach pojawiających się 3-4 lata po posadzeniu;
- Royal Purple o fioletowych intensywnie słodko pachnących kwiatach. Zaczyna kwitnąć już w 2-3 roku po posadzeniu;
- Violacea Plena - piękna stara odmiana uprawiana w Japonii od stuleci. Ma wyjątkowo dekoracyjne pełne fioletowe lekko pachnące kwiaty. Kwitnienie rozpoczyna się w 4-5 roku po posadzeniu.
2. Glicynia chińska (Wisteria sinensis)
Warto wybrać właśnie ten gatunek, jeśli bardzo zależy nam na szybkim kwitnieniu pnącza, ponieważ zaczyna ono kwitnąć po posadzeniu o 1-2 lata wcześniej niż kwiecista. Kwiaty tej wisterii skupione są w zwartych kwiatostanach dorastających do 15-45 cm długości.
Również ten gatunek związuje pąki kwiatowe jesienią i kwitnie obficie w maju następnego roku. Czasami powtarza kwitnienie także latem, ale już mniej obficie.
Ta roślina jest mniej odporna na mrozy niż kwiecista, dlatego odradza się jej uprawę w chłodnych regionach kraju, a w pozostałych należy zabezpieczyć rośliny na zimę - szczególnie młode egzemplarze.
Najciekawsze odmiany glicynii chińskiej to:
- Amethyst - kwiaty są ciemnofioletowe i pachną najintensywniej ze wszystkich odmian. Rośliny osiągają maksymalnie 6 metrów wysokości;
- Blue Sapphire o niebiesko-fioletowych kwiatach i intensywnym słodkim zapachu. Pnącze dorasta do 6 metrów wysokości;
- Prolific o niebiesko-fioletowych mocno pachnących kwiatach. Jest to bardzo popularna odmiana. Cieszy się ona dużym zainteresowaniem, ponieważ wchodzi w okres kwitnienia najwcześniej ze wszystkich odmian - już w 1-2 roku uprawy;
- Southern Belle - kwiaty mają kolor jasnofioletowy i pięknie pachną. Pnącze dorasta do 6 metrów wysokości;
- Texas White - piękna wcześnie wchodząca w kwitnienie odmiana o białych kwiatach. Nadaje się do prowadzenia w formie drzewka oraz bonsai.
3. Glicynia amerykańska (Wisteria frutescens)
Ten gatunek pochodzi z Ameryki Północnej. Jest on bardziej mrozoodporny niż gatunki azjatyckie, co sprawia, że bardzo ładnie rośnie i nie przemarza nawet w chłodniejszych rejonach Polski.
Glicynia amerykańska kwitnie pod koniec maja oraz w czerwcu. Jej kwiaty są bardzo ładne, ale już nie tak okazałe, jak kwiaty azjatyckich. Kwiatostany są pękate i mają długość 10-15 cm. Za to bardzo często zdarza się, że rośliny powtarzają kwitnienie w lipcu i sierpniu. Pierwsze kwiaty pojawiają się na pnączach już w 2 - 3 roku po posadzeniu.
Rośliny w zależności od odmiany dorastają do wysokości od 5 do 10 metrów.
Polecane odmiany glicynii amerykańskiej to:
- Longwood Purple - kwiaty tej odmiany zebrane są w piękne pękate kwiatostany o długości 10-15 cm. Są one wyjątkowej urody - jasnofioletowe z żółtym oczkiem. Wydzielają też przyjemny słodki zapach;
- Nivea - ta odmiana również ma wyjątkowo piękne kwiaty - są one białe z żółtym oczkiem. Kwiatostany są jednak nieco mniejsze - dorastają maksymalnie do 10 cm długości.
4. Glicynia kentucka (Wisteria macrostachya)
Jest to kolejny gatunek wywodzący się z Ameryki Północnej. Rośliny wykazują duże podobieństwo do amerykańskiego gatunku, dlatego często są klasyfikowane w sprzedaży po prostu jako jej odmiana, w istocie jednak kentucka jest osobnym gatunkiem - różni się znacznie od amerykańskiej wyglądem kwiatostanów. Są one znacznie mniej pękate - mają raczej wydłużony kształt oraz większe - dorastają do 30 cm długości.
Godne uwagi odmiany glicynii kentuckiej to:
- Blue Moon o niebieskich pachnących kwiatach. Piękne groniaste kwiatostany tej odmiany mają po 30 cm, a kwiaty wydzielają słodki przyjemny zapach. Blue Moon kwitnie na początku czerwca, a następnie późnym latem powtarza kwitnienie. Jest to odmiana o bardzo dobrej mrozoodporności.
- Clara Mack - odmiana o białych pachnących kwiatach z żółto - zielonym oczkiem. Kwiatostany są pękate groniaste i mają po 20 - 30 cm długości. Jest to odmiana o dobrej odporności na mróz.
Wisteria - uprawa i pielęgnacja
Liście wisterii
Nie jest rośliną trudną w uprawie, ale aby nie chorowała i obficie kwitła, powinniśmy zapewnić jej jak najlepsze warunki wzrostu. Ponadto jej pielęgnacja będzie wymagała nieco zaangażowania, ponieważ konieczne jest przycinanie roślin. Przyjrzyjmy się bliżej uprawie tego ozdobnego pnącza:
1. Stanowisko dla wisterii
Kochają one słońce. Rośliny wymagają bardzo słonecznego stanowiska. Potrzebują one co najmniej 6 godzin dziennie bezpośredniego promieniowania słonecznego, aby zakwitnąć. Jeśli posadzimy roślinę w półcieniu lub cieniu, to będzie rosła, ale nie zakwitnie. Pamiętajmy też, że wisteria to duże pnącze o potężnych i silnych pędach, któremu trzeba zapewnić solidne podpory. Mogą one mieć postać specjalnych dużych kratownic, pergoli lub altany. Roślina może wspinać się również po konarach drzewa lub po grubym ocynkowanym drucie (o średnicy 2 cm) solidnie przymocowanym do ściany budynku. Nigdy nie puszczajmy pnącza na nieprzygotowaną ścianę domu, na której nie zainstalowaliśmy żadnych podpór. W takim przypadku pnącze będzie chwytać się wszystkiego na przykład anteny czy rynny co skończy się ich zgnieceniem i zniszczeniem.
2. Podłoże dla glicynii
Preferuje ona lekką, próchniczną i głęboko uprawioną glebę o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym.
3. Wisteria - podlewanie i nawożenie
Młode rośliny tuż po posadzeniu wymagają dosyć intensywnego odlewania. Później wisterię należy podlewać umiarkowanie. Zwróćmy szczególną uwagę na jej nawadnianie w czasie dużych upałów i podczas przedłużających się okresów suszy. Jeśli chodzi o nawożenie, to przed sadzeniem rośliny warto wzbogacić podłoże w ogrodzie sporą dawką dobrej jakości kompostu albo obornika. W późniejszych latach zaleca się coroczne jesienne nawożenie obornikiem lub innym nawozem naturalnym. Nie należy dokarmiać roślin nawozami azotowymi, ponieważ jak wszystkie gatunki z rodziny bobowatych wisteria wchodzi w symbiozę z bakteriami brodawkowatymi, które zaopatrują ją w azot.
4. Glicynia - rozmnażanie (przez sadzonki, nasiona, odkłady)
Tytułową roślinę można rozmnażać na trzy sposoby:
- z nasion - jest to proces długotrwały, ale niezbyt trudny. Nasiona wysiewamy w lekkim próchnicznym podłożu i dbamy, aby było ona cały czas wilgotne. Uzyskane z nasion rośliny zakwitają po 5-7 latach uprawy;
- przez odkłady - rozmnażanie przed odkłady wykonujemy wczesną wiosną. Nacinamy pęd i obrączkujemy go drutem albo zdejmujemy z niego wąski pasek kory. Następnie nacięte miejsce, z którego mają wyrosnąć korzonki, przykrywamy wilgotną ziemią i zabezpieczamy przed wyschnięciem doniczką lub folią. Teraz musimy uzbroić się w cierpliwość i dać roślinie czas na porządne ukorzenienie się. Odkład jest gotowy do odcięcia od rośliny matecznej po co najmniej kilku miesiącach. A zdarza się nawet w przypadku niektórych odmian, że trzeba poczekać dwa pełne sezony wegetacyjne;
- przez sadzonki pędowe - sadzonkowanie wykonuje się w połowie czerwca. Na sadzonki wykorzystujemy młode niezdrewniałe pędy o licznych pąkach kwiatowych z bocznych rozgałęzień pnącza. Wykonujemy sadzonki jednowęzłowe, które sadzonkuje się na głębokość około 10 cm w podłożu składającym się z odkwaszonego torfu oraz grubego piasku lub perlitu. Podłoże musi być przez cały czas umiarkowanie wilgotne. Rośliny uzyskane z sadzonek zakwitają wcześniej niż te pozyskane z nasion.
5. Zimowanie wisterii
Poszczególne gatunki różnią się od siebie odpornością na niskie temperatury. Najbardziej wrażliwa jest chińska, nieco mniej kwiecista, a największą mrozoodpornością wykazują się amerykańska i kentucka. Jeśli więc mieszkamy w chłodniejszym rejonie kraju, to zdecydowanie warto posadzić jeden z tych bardziej odpornych gatunków. Niezależnie od wybranego przez nas rodzaju wisterii, młode rośliny powinno się zabezpieczać na zimę agrowłókniną lub matą słomianą przez pierwsze trzy lata uprawy. Z kolei u starszych roślin należy przed zimą wykonać kopczyk z ziemi. Warto też okryć nasadę pnia matą ze słomy.
6. Przycinanie glicynii
Tytułowe rośliny to silnie rosnące pnącza, które wymagają przycinania. W pierwszych latach po posadzeniu wzrost rośliny jest raczej powolny. Nie przycinamy jej wtedy, tylko dajemy pnączu czas na wzmocnienie się. Ciecie rozpoczynamy w 2-4 roku od posadzenia. Główne pędy prowadzimy po podporze i przycinamy systematycznie pędy boczne, co przyczyni się do obfitego kwitnienia rośliny. Wisterie przycina się dwa razy w roku. Główne cięcie wykonujemy latem po kwitnieniu najlepiej na przełomie lipca i sierpnia. Pobudzimy w ten sposób roślinę do związywania większej ilości pąków kwiatowych, co ma miejsce wczesną jesienią. Kolejne cięcie wykonujemy na wiosnę, gdy pąki wisterii są już nabrzmiałe. Jest to tak zwane cięcie sanitarne. Wycinamy wtedy uszkodzone, połamane, chore lub przemarznięte gałązki. Pamiętajmy, że coroczne cięcie tej tytułowej rośliny jest bardzo ważne. Jeśli będziemy je zaniedbywać przez kilka lat z rzędu, to pnącze straci swój ładny pokrój i będzie bardzo słabo kwitnąć.
Gdzie można kupić sadzonki wisterii?
Sadzonki wisterii kupimy w szkółkach roślin ozdobnych oraz w dobrych sklepach ogrodniczych. Nie są one bardzo drogie. Za jedną sadzonkę zapłacimy w zależności od odmiany od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych.