Uprawa roślin w donicach jest popularna w Polsce niemal od zawsze, jednak ostatnio nasila się trend uprawiania ich w skrzyniach, które umieszczone są w ogrodzie. Być może zastanawiasz się, jaki jest tego sens i jakie są zalety wysiewu w takie pojemniki. Jak się okazuje, taka aranżacja ogrodu wiele ułatwia, niosąc wiele korzyści.
Zalety uprawy roślin w skrzyniach
Nieco bardziej tradycyjni amatorzy upraw mogą ze zdziwieniem spoglądać na niektórych, bardziej podążających za trendami entuzjastów. Uprawie roślin w skrzyniach towarzyszy często ich zdziwienie i brak zrozumienia tego, dlaczego po prostu nie wysiewać ich bezpośrednio do ziemi. Kiedy jednak bliżej przyjrzeć się tak zwanym podniesionym grządkom, to okazuje się, że rozwiązanie to ma same zalety.
- Przede wszystkim, o wiele łatwiej przygotować jest dzięki takiej uprawie glebę pod wymagania konkretnej rośliny lub ich grupy. Rozmaite warzywa i kwiaty mają inne wymagania co do kwasowości gleby, a także wymagają innych proporcji makro i mikroelementów, a więc też często i innych nawozów.
- Dodatkowo taki sposób uprawy jest też o wiele bardziej efektywny przy dużo mniejszej ilości pracy. Prawie nie wymaga on kopania, czy wykonywania wielu innych ciężkich prac, takich jak usuwanie chwastów, których praktycznie nie ma w przygotowanych pod uprawę skrzyniach.
- Brak konieczności kopania w połączeniu z mniejszą ilością schylania się sprawia, że podniesione grządki są idealnym rozwiązaniem dla seniorów i osób ograniczonych ruchowo. Z odpowiednimi modyfikacjami nawet osoby na wózku mogą uprawiać taki ogród. Jeżeli więc masz kogoś, kto zmaga się z problemami, kochając przy tym rośliny, to uprawa roślin w skrzyniach będzie idealnym rozwiązaniem.
- Taka uprawa roślin gwarantuje też wysoką kontrolę nad wilgotnością gleby i jej przepuszczalnością. Niektóre rośliny mogą na przykład wymagać gleby piaszczystej, a o jej wilgotność ciężko dbać, jeżeli nie znajduje się ona w skrzyni.
- Bardzo często też zdarza się, że w domowym ogrodzie masz jeden typ ziemi, podczas gdy jedne rośliny wolą ziemią próchniczą, inne lepiej czują się w piaszczystej, a jeszcze inne - w gliniastej. Dzięki podniesionym grządkom możesz więc stworzyć idealne warunki glebowe dla każdej rośliny.
- Do tego łatwo przygotować jest skrzynie przed następnym sezonem. Prostsze stanie się nawożenie i inne prace.
- Dzięki wysokiemu poziomowi dostosowania gleby pod uprawę konkretnych roślin możesz też uprawiać ich więcej na mniejszej powierzchni, dzięki czemu taka uprawa będzie o wiele wydajniejsza.
- Do tego możesz wydłużyć sezon ogrodniczy, gdyż tworząc odpowiednie warunki, możesz już od wczesnej wiosny hodować w nich niektóre rośliny, a do tego możesz później sezon zakończyć.
- Łatwiej będzie Ci też chronić uprawy przed szkodnikami i innymi czynnikami zewnętrznymi - erozja gleby jest na przykład w skrzyni znacznie wolniejsza.
Od czego zacząć?
- Aby zacząć przygodę z podniesionymi grządkami, potrzebne Ci będą przede wszystkim skrzynia. Niektórzy je kupują, a jeszcze inni - zbijają je samodzielnie z desek.
- Bez względu na to, jakie rozwiązanie tu wybierzesz, zadbaj o to, żeby wymiary skrzyń były takie, abyś Ty, lub osoba, dla której taki ogród przygotowujesz, mógł dosięgnąć bez problemu w każde miejsce pojemnika. Szerokość pojemnika powinna mieć 1-1,2 metra, by dało się bez problemu dosięgnąć roślin rosnących w środku takiej skrzyni. Jeżeli ma ona jednak stać pod ścianą, to powinna ona wynosić jedynie 50-60 centymetrów.
- Niektórzy wolą pojemniki prostokątne, a inni - kwadratowe. Te drugie sprawdzą się zwłaszcza w przypadku tych roślin, pomiędzy którymi trzeba zachować większe odstępy. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by taka skrzynia była nawet okrągła - niektórzy wykorzystują do takiego rodzaju ogrodnictwa stare wielkie balie drewniane. Bardziej kreatywne i odważne osoby wykorzystują nawet metalowe wanny i inne przedmioty, które można przerobić na pojemniki do hodowli roślin.
- Niektóre rośliny wymagają pełnego słońca, a inne potrzebują półcienia, a nawet całkowitego zacienienia. Postaraj się więc o obecność różnych skrzyń w miejscach o odróżniających się warunkach świetlnych.
- Stwórz też pewien kalendarz sadzenia roślin w skrzyniach. Istnieją rośliny, takie jak na przykład brokuły, które poradzą sobie nawet w glebie o niskiej temperaturze i możesz je wysiać już bardzo wcześnie, jednak w przypadku na przykład pomidorów, musisz zaczekać, aż gleba będzie ciepła.
- Możesz też przygotowywać rozsady w domu, w niedużych doniczkach. Wiele warzyw można w ten sposób zaczynać hodować już w lutym, przesadzając je w kwietniu do skrzyń na powietrzu.
Przygotowanie ziemi pod skrzyniami
Wysokość skrzyń zazwyczaj waha się pomiędzy 40 a 60 centymetrów. W przypadku roślin o rozbudowanym systemie korzeniowym lepsza będzie wysokość 60 centymetrów. Uwzględnij też swój komfort - niektórzy nie lubią pojemników zbyt wysokich lub zbyt niskich. W przypadku niektórych warzyw, jak rzodkiewki, skrzynie mogą mieć zaledwie 15 centymetrów wysokości, jednak trzeba się będzie bardziej do nich schylać.
Przed postawieniem skrzyń w ogrodzie, oczyść ziemię, pozbądź się z niej śmieci, a także ją przekop. Niektóre rośliny będą bowiem zapuszczać korzenie jeszcze głębiej niż do dna pojemnika. Skrzynie do upraw bowiem albo nie powinny mieć dna, albo powinny mieć odpowiednie w nim przerwy, aby istniało połączenie ziemi w nich się znajdującej z tą, która jest w ogrodzie.
Usuń z ziemi przede wszystkim kamienie i inne obiekty, które przeszkadzałyby roślinom w zapuszczaniu korzeni. Ziemię przekop na głębokości 50-60 centymetrów. Wkop w nią torf ogrodniczy, a ponieważ jest on kwasowy, zrównoważ pH przez zwilżenie ziemi naturalnym roztworem z wapniem. Możesz dostać minerały pochodzenia całkowicie naturalnego w wielu sklepach ogrodniczych. Wapń zneutralizuje zbyt wysoką kwasowość wywołaną obecnością torfu. Czasami można kupić w sklepach ogrodniczych także torf odkwaszony i wtedy nie trzeba już dodatkowo zobojętniać gleby.
Przygotowanie gleby w skrzyniach
Kiedy gotowy jest grunt w ogrodzie, przygotuj również ziemię w skrzyniach. Wypełnij je żyzną ziemią, w którą wkopiesz kompost. Przemieszaj go z nią dokładnie tak, by kompost był wmieszany w ziemię do głębokości przynajmniej 30-40 centymetrów. Większość warzyw zapuszcza korzenie do głębokości maksymalnie 20 centymetrów, więc w ten sposób zapewnisz im idealne warunki. Kwiaty i zioła - w szczególności byliny - zapuszczają już korzenie o wiele głębiej. Wiele osób hoduje w skrzyniach też krzewy owocowe. Tutaj dobrze jest bardzo porządnie wymieszać ziemię. Potrzebne będą do nich też wyższe skrzynie.
Gleba w skrzyni nie może być ubita - musi być ona luźna. Najlepiej przeprowadzić po prostu test palca. Jeżeli będziesz w stanie bez problemu go całego włożyć, bez wkładania w to siły, oznacza to, że gleba jest odpowiednio luźna. Jeżeli przyjdzie Ci to z wysiłkiem, zwiększ jej przepuszczalność przez wkopanie w nią na przykład torfu.
Zadbaj o obecność kompostownika w ogrodzie. Możesz go zbić z drewna, ale możesz też kupić kompostownik z tworzywa sztucznego. W przypadku drewnianego kompostownika dojrzewanie kompostu może nieć miejsce aż półtora roku, jednak w takim z tworzywa sztucznego skrócisz ten proces nawet do dwóch miesięcy. Kompost posłuży ci przede wszystkim na końcu sezonu, kiedy to wkopiesz go w puste już skrzynie. Tak samo możesz też postąpić na początku sezonu, uzupełniając je dodatkową ziemią i mieszając ją z kompostem.
Planowanie obecności roślin w skrzyniach
Dokładnie zaplanuj, jakie rośliny będziesz uprawiać w skrzyniach. Zapoznaj się z informacjami, na jaką głębokość korzenie zapuszczają. W jednej skrzyni raczej też nie sadź roślin niskich i wysokich, gdyż te wysokie zablokują dostęp tym niskim do słońca.
Sadzenie roślin w skrzyniach
Jeżeli wiesz już dokładnie, jakie chcesz uprawiać rośliny, pogrupuj je pod względem wymagań glebowych. Na opakowaniach z nasionami zawsze znajdziesz informacje, jaki rodzaj gleby jest optymalny i jaka jej współczynnik pH jest najlepszy. Jest on bardzo ważny, gdyż roślina w glebie, która będzie dla niej zbyt kwaśna lub zbyt zasadowa, nie będzie w stanie efektywnie pobierać składników odżywczych z gleby i nawet nawożenie może tutaj nie pomóc. Zaopatrz się w niedrogi test do mierzenia kwasowości gleby. Na nią wpływają również nawozy, szczególnie te mineralne. Mogą one nagle znacząco zmienić współczynnik pH, dlatego ważne jest mierzenie kwasowości po nawożeniu, aby móc od razu zareagować, równoważąc je innym preparatem.
Jakie warzywa najlepiej sprawdzą się przy podniesionych grządkach?
Warzywa doskonale uprawia się w skrzyniach. Podniesione grządki idealnie sprawdzą się wręcz idealnie w przypadku roślin strączkowych, dyniowatych, ale też i bardzo skorzystają na takiej uprawie pomidory, papryki, a także różne rodzaje kapusty i sałaty.
- Rośliny strączkowe, takie jak groch i fasole, możesz wysiać bezpośrednio do skrzyni po ostatnim zimowym przymrozku, a więc już w marcu lub z początkiem kwietnia.
- Uprawę papryk przeprowadzaj z rozsady. Już z końcem lutego możesz wysiać nasionka do doniczek w domu, by po około ośmiu tygodniach (czyli z końcem kwietnia) przesadzić sadzonki do skrzyń pod gołym niebem.
- W przypadku pomidorów również przygotuj rozsady. Zazwyczaj wysiewa się nasionka do doniczek z początkiem kwietnia, jednak istnieją wczesne odmiany pomidorów, których rozsady możesz zacząć przygotowywać już w lutym, tak że już w kwietniu przesadzisz je do skrzyń.
- Już w lutym możesz zacząć kiełkować w domu różne rodzaje kapusty, sałaty, a także karczochy, brokuły, kalafiory, czy seler naciowy. W przypadku karczochów lepiej jednak zaczekać z przygotowaniem rozsady do początku marca, gdyż jeszcze z początkiem maja zdarzają się przymrozki, które zabiją tę ciepłolubną roślinę.
- Takie warzywa, jak ogórki, dynie, cukinie, czy kabaczki, możesz wysiać od razu do skrzyń w okresie od pierwszej połowy maja do połowy czerwca. Jeżeli chcesz cieszyć się nimi szybciej, w połowie kwietnia zacznij produkcję rozsady.
Pamiętaj o zapewnieniu roślinom strączkowym i dyniowatym tyczek i rusztowań. W ich przypadku musisz szczególnie zadbać o to, by gleba była bogata w przetworzoną materię organiczną. Najlepiej nawieź ją przed ich posadzeniem obornikiem lub kompostem. Do tego, gdy rośliny te zaczną intensywnie rosnąć, używaj specjalnych naturalnych nawozów. Przeznaczonych właśnie dla tych roślin. Stosowanie odpowiednich preparatów sprawi, że ogórki, dynie i inne pyszne warzywa pojawią się w dużej ilości, a do tego osiągną ona większe rozmiary, będąc też smaczniejszymi.
Marchew, pietruszkę, czy seler, możesz siać od maja bezpośrednio do skrzyń. Istnieją też wczesne odmiany marchwi, które możesz wysiać już w marcu lub kwietniu do skrzyń, ale muszą być one przykryte folią lub agrowłókniną celu ochrony przed mrozem. Zawsze dbaj o odpowiednie odstępy pomiędzy roślinami. Na opakowaniu nasion zawsze znajduje się informacja, w jakiej odległości od siebie sadzić nasiona lub rozsady. Ponieważ jednak w skrzyniach o wiele łatwiej jest odżywić ziemię i warunki są o wiele lepsze, możesz te odstępy zmniejszyć. Wielką zaletą skrzyń jest też to, że na małej powierzchni możesz posiać takie rośliny, które zbiera się szybko i takie, na które trzeba zaczekać. Pomiędzy kapustą posiej więc na przykład rzodkiewki. Na zbiór kapusty zaczekasz znacznie dłużej, ale rzodkiewki będą dobre już po czterech tygodniach.
Idealna do uprawy w skrzyni jest sałata, którą możesz wysiewać nawet kilka razy w roku do tej samej skrzyni, a pomiędzy kolejnymi falami wysiewu zasilaj ziemię naturalnymi nawozami, które będą paliwem dla nowych roślin. Nie osiągniesz takiej wydajności w przypadku bezpośredniego siania w ziemi. Podniesione grządki to więc idealne rozwiązanie, które do tego może być bardzo estetyczne. Poza tym możesz poszczególne pojemniki łączyć przy pomocy wspólnych rusztowań, osiągając ciekawe efekty estetyczne. Zadbaj też o obecność dookoła pojemnika ławeczek. Niektórzy montują też jakiś rodzaj ławeczki - lub innego siedziska - na brzegu skrzyni. W taki sposób na przykład osoba starsza może spokojnie pracować sobie przy skrzyni na siedząco.
Komentarze