Głóg - ta niezwykle popularna w Polsce roślina przeżywa obecnie swój renesans. Znana jeszcze do niedawna jako piękny krzew o walorach ozdobnych, dziś stanowi jeden z najskuteczniejszych, naturalnych preparatów wspomagających serce. Co ważne, jej owoce są także wykorzystywane w kuchni, jako dodatek do mięs oraz deserów.
Głóg był stosowany już przed setkami wieków przede wszystkim za swoje właściwości zdrowotne, jego owoce były cenione już w starożytnym Rzymie i Grecji. Piliniusz zalecał leki z głogu na ukąszenie żmii, Dioskorides zaś leczył nimi biegunki. Badania prowadzone przez archeologów poświadczają, że stosowano je w celu poprawy płodności. W średniowieczu poznano ich dobroczynny wpływ na serce. Słowianie wierzyli, że głóg chroni przed czarami, złymi siłami i demonami, dlatego jego owoce umieszczano w miejscach, gdzie przechowywano cenne przedmioty. Z kolei dzieci szczególnie narażone na uroki i złe życzenia kąpano w wywarze z liści i kwiatów rośliny. Przed wiekami ludzie byli bowiem przekonani, że każde niedomaganie i choroba są sprawką złego ducha, którego roślina skutecznie odstraszała.
Roślinę cenili również rolnicy. Sadząc krzewy na miedzach, wierzyli, że ochronią one zboża przed inwazją szkodników. Z kolei na wiosennych obrzędach palono gałęzie rośliny, zapewniając sobie w ten sposób udany plon. Dziś wierzenia odeszły w niepamięć, zaś naukowcy zainteresowali się zdrowotnymi właściwościami głogu, potwierdzając przede wszystkim jego pozytywny wpływ na układ sercowo-naczyniowy. Jako pierwsi, właściwości kwiatów rośliny zbadali dwaj francuscy lekarze, którzy zalecali picie przygotowanego z nich naparu osobom z dusznicą bolesną oraz pacjentom cierpiącym na nadciśnienie tętnicze.
Głóg - właściwości
Głóg (inaczej babi mąka, zajęcze gruszki, kolidupa) to krzew lub niskie drzewo osiągające wysokość około dwóch metrów, chociaż w naturze są spotykane gatunki dorastające nawet do ośmiu metrów. Małe wymagania rośliny odnośnie warunków wzrostu sprawiają, że można ją spotkać niemal na całym świecie. W warunkach naturalnych można go spotkać przede wszystkim w lasach. Często porasta zbocza gór. Cechą charakterystyczną krzewu są cierniste gałęzie oraz, w zależności od odmiany, białe lub różowe kwiaty o delikatnym aromacie.
W Polsce roślina kwitnie od kwietnia do czerwca. Najbardziej cenione są jednak niewielkie, owalne czerwone owoce głogu posiadające słodki smak, w środku których znajduje się twarda pestka. Zbiera się je zwykle we wrześniu, kiedy stają się ciemnoczerwone. Warto pamiętać, że na terenie naszego kraju rośnie pięć odmian rośliny, z których najpopularniejsze są głóg jednoszyjkowy oraz dwuszyjkowy (crataegus laevigata).
Owoce głogu jednoszyjkowego
Głóg - bogactwo substancji wspomagających zdrowie
Zarówno kwiaty, jak i słodkie jagody głogu są cennym źródłem witamin oraz minerałów. Można w nich znaleźć przede wszystkim kwas askorbinowy, beta-karoten, witaminy z grupy B, cynk, żelazo, wapń, magnez oraz potas. Na uwagę zasługują też związki organiczne, szczególnie flawonoidy, które rozszerzają naczynia włosowate oraz procyjanidyny wspomagające pracę mięśnia sercowego. Duża zawartość antyoksydantów pomaga zwalczać wolne rodniki, zapobiegając nie tylko chorobom serca, ale profilaktykę nowotworów. Zarówno w owocach, jak i kwiatach rośliny są zawarte ponadto taniny, kwasy fenolowe i triterpenowe. Nie brakuje w nich garbników i olejków eterycznych. Dzięki zawartości pektyn, jagody głogu wspomagają prawidłową mikroflorę jelit i zapobiegają zaparciom.
Zastosowanie lecznicze głogu
Głóg jest rośliną sprzyjającą przede wszystkim sercu. Pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Rozszerzając naczynia krwionośne, doskonale reguluje ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegając w ten sposób chorobie wieńcowej, prowadzącej w konsekwencji do zawału serca. Specyfiki przyrządzone na bazie owoców głogu zalecane są także osobom cierpiącym na arytmię. Z jednej strony zmniejszają pobudliwość serca, z drugiej - wzmacniają siłę jego skurczów. Ponadto, są wskazane podczas rekonwalescencji po zawale serca. Czerwone jagody głogu zwiększają przepływ krwi, przez co lepiej dotleniają wszystkie narządy w ciele, w tym mózg i serce. Pozwalają pozbyć się bólu oraz zawrotów głowy. Świetnie sprawdzają się również u osób w podeszłym wieku, niwelując zaburzenia pamięci i koncentracji. Napar przygotowany z kwiatów głogu skutecznie łagodzi kołatania serca powstające na tle nerwowym. Mogą po niego sięgać kobiety w okresie menopauzy, skarżące się na uderzenia gorąca, wzmożoną potliwość oraz rozdrażnienie.
Roślina, która złagodzi stres
Niewielkie, czerwone owoce rośliny doskonale sprawdzają się w przypadku osób cierpiących na dolegliwości ze strony układu nerwowego. Działają rozluźniająco i odprężająco, co powoduje, że pomagają walczyć ze skutkami stresu. Zaleca się je pacjentom w okresie przemęczenia i osłabienia organizmu, a także osobom nadpobudliwym. Świetnie spisują się w stanach depresyjnych oraz lękowych. Spożywanie naparu z kwiatów głogu przed snem ułatwia zasypianie i gwarantuje spokojny odpoczynek. Pomaga również pozbyć się nerwobóli. Rozkurczające właściwości głogu powodują ponadto, że przygotowane z niego specyfiki pozwalają niwelować dokuczliwe bóle menstruacyjne. Są zalecane przy obfitych miesiączkach.
Doskonała odporność i zdrowe nerki
Owoce głogu wykazują działanie moczopędne. Znakomicie oczyszczają nerki i odtruwają organizm z toksyn. Zapobiegają także powstawaniu kamicy nerkowej. Po soki i przetwory z głogu powinny sięgnąć osoby cierpiące na nawrotowe zapalenia pęcherza moczowego. Zawarta w nich witamina C hamuje bowiem namnażanie się drobnoustrojów i ułatwia pozbycie się infekcji. Co ważne, diuretyczne działanie jagód głodu pozwala złagodzić obrzęki wywoływane zatrzymywaniem się wody w ustroju. Duża zawartość witaminy C powoduje, że świetnie wspomagają układ immunologiczny. Pobudzają go do produkowania przeciwciał, dzięki czemu pozwalają zapobiegać infekcjom i łagodzą ich przebieg. Sok z owoców głogu pomaga też obniżyć gorączkę i wykazuje działanie przeciwzapalne. Roślina pomaga także łagodzić objawy alergii.
Przeciwwskazania do stosowania specyfików z głogu
Bez względu na to, że głóg jest całkowicie naturalnym środkiem leczniczym, warto pamiętać, że istnieją nieliczne przeciwwskazania do stosowania przygotowanych z niego preparatów. Po specyfiki z owoców nie powinny sięgać kobiety w ciąży oraz matki karmiące. Z kolei pacjenci cierpiący na zaburzenia pracy serca, powinni skonsultować się z lekarzem, ponieważ głóg może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, między innymi glikozydami nasercowymi czy benzodiazepinami. Ostrożność powinny też zachować osoby, stosujące głóg jednocześnie z innymi preparatami ziołowymi - żeń-szeniem, kozłkiem lekarskim czy serdecznikiem oraz pacjenci posiadający niskie ciśnienie krwi.
Napary, odwary, nalewki i dżemy z głogu
W medycynie wykorzystywane są zarówno owoce, jak i kwiaty głogu. Te drugie mogą służyć do przygotowywania leczniczych naparów wspomagających pracę serca. W tym celu suszone kwiaty należy zalać gorącą wodą. Naczynie warto przykryć i odstawić na około 15-20 minut. Można także pokusić się o odwar gotowany przez 15 minut i po ostudzeniu gotowy do spożycia. Zdrowotne właściwości posiadają ponadto nalewki oraz wina z owoców głogu. Wykorzystanie walorów smakowych i leczniczych rośliny umożliwiają z kolei dżemy. Aby je przyrządzić należy na każdą szklankę owoców pozbawionych pestek dodać pół litra wody. Następnie głóg trzeba gotować przez około pół godziny na wolnym ogniu, nieustannie mieszając. Gdy jagody zmiękną, rozgniata się je i przeciska przez sito. Otrzymaną w ten sposób masę warto odstawić na noc. Na drugi dzień, na każdą jej szklankę, dodaje się pół szklanki cukru i ponownie gotuje do czasu zgęstnienia.
Komentarze